Travma

Örselenme olarak da tanımlanan travma, insan üzerinde fiziksel ya da ruhsal olarak aşa çıkamayacağı boyutta etki bırakan olay ya da durumlar için kullanılan bir terimdir. Trafik kazasında yaralanan ve başı çarpan birey de, afet yaşamış bir yakınını kaybetmiş kişi de travmatik etki altındadır. Fiziksel travmaların tıp alanı içerisinde karşılığı acil olarak ya da uzun vadede tedaviler ile yapılabilir. Ancak psikolojik travmalar doğru analiz ve metotla, üzerinde çalışılması ve zamana yayılması gereken bir süreci içerir.

Travma sonrası farklı duygu durum ya da o zamana kadar olmayan davranışlar tetiklenebileceği gibi, o zamana kadar fark edilmemiş ruhsal sorunların gün yüüzne çıkarak şiddetlenmesine neden olabilir. Travma, insanın dayanma gücünü zorlayıcı ve birden bire gelişen, ön görülemeyen durumlardır. Kişinin yapısına göre üstesinden gelme durumu değişkenlik gösterebilir ancak travma hiç etki bırakmadan iyileşebilen bir durum değildir.

Anlamlandırmakta zorlanılan, kaygı, korku, dehşet gibi çok güçlü negatif duyguları beraberinde getiren olaylar travmadır. En bilinen travma durumları, beklenmeyen kayıplar, trafik kazası, afet durumlarıdır. Bu tür olaylar şiddeti büyük olan travmalardır. Ayrıca boşanma gibi daha günlük hayatın rutininde olduğu düşünülen ancak beklenmedik şekilde gelişmesinden kaynaklı eşler ya da çocuklar üzerinde travmatik etki yaratabilecek olaylar da vardır. Psikolojik travma, kaygı ve korku ile açığa çıkar.

Fiziksel ve zihinsel olarak kişi, kendini tüketircesine başa çıkmaya çalışır. Bu süreç travma sonrası yaşanması beklenen bir süreçtir. Devamında destek alınmadığı takdirde davranış ve bilişsel bozulmalara hatta ciddi psikolojik problemlere kadar uzanabilir. Bireysel travma sonrası yönlendirme ya da tercih doğrultusunda uzman psikoloğa başvurulabileceği gibi toplumsal travmalarda devlet nezdinde travma sonrası destek hizmeti verilir.

Psikolojik travma kavramı içerisinde kişi yaşadığı ya da maruz kaldığı durum karşısında dehşet, korku ve o ana kadar bildiği risklerin ötesinde farklı bir risk alanı ile karşılaştığında korku ve çaresizlik ile gelişen, kendini suçlama, pişmanlık duyguları ile yüklenen bir ruhsal dünyaya geçer. Bu durumlarda verilen tepkilerin başına her şeye karşı risk algılama durumudur. Psikolojik travmalar tek seferlik olaylardan oluşabileceği gibi istismar gibi defaten tekrarlanan olaylardan sonra da gelişir. 

Travmayı tanımlamanın en doğru şekli olaya maruz kalan kişi ile yapılacak değerlendirmedir. Özellikle ani gelişen ve tek seferlik travmalarda her bireyin üstesinden gelme becerisinin farklılığından kaynaklı tek olay için bir den fazla kişi için travma denilemez. Olay sonrası belirtilerin kişiden kişiye değişen yapısı, doğru analiz edilmedi ve takip sürecinde tutulmalıdır.

Travma sonrası stres bozukluğu iyi değerlendirilmesi gereken ve zamanında tedavi başlatılması gereken bir durumdur. Depresyon, anksiyete, madde bağımlılığı gibi uç sınırlarda kişi travma etkilerini görünür kılan değişiklikler gösterebilir. Her yaş birey için travma sonrası kaçınma, olayı yeniden yaşama gibi belli tepkimeler gelişir.

Özellikle çocuk istismar gibi süre içinde tekrarlayan ve açığa çıkarılamayan travmaların çocuk üzerinde doğru gözlemle tespiti mümkündür. Sağlık ve emniyet personellerinin karşı karşıya kaldıkları ölüm, yaralanma gibi durumlarda zaman içinde travmaya dönüşebilir. Travma sonrası stres bozukluğu tanısı konması ile EMDR gibi tedavi teknikleri ya da uygun ilaç tedavileri süreci uzman psikolog ya da psikiyatr tarafından yürütülür. Akra psikoloji olarak travma sonrası danışanlarımızın sağlıklarına kavuşmaları için uzman desteği veriyoruz.